Yol Yapı Logo
Bileşen ve Malzemeler

ÇİMENTO

Çimento (İtalyanca "cemento" kelimesinden alınmıştır), esas olarak, doğal kalker taşları ve kil karışımının yüksek sıcaklıkta ısıtıldıktan sonra öğütülmesi ile elde edilen hidrolik bir bağlayıcı malzeme olarak tanımlanır. Çimento, su ile karıştırılıp plastik hamur durumuna geldikten bir süre sonra havada ya da su içinde yavaş yavaş katılaşır, bu katılaşma olayına priz adı verilir. Sertleştikten sonra dayanım ve kararlılığını su içerisinde dahi sürdürebilen öğütülmüş inorganik malzemedir. Çimentonun beton içindeki görevi agrega tanelerinin yüzeylerini kaplayarak taneler arasındaki boşlukları doldurup, bağlayıcılık görevi yapmaktır.

AGREGA

Agregalar, beton yapımında çimento ve su ile birlikte kullanılan, kum, çakıl, kırmataş gibi taneli malzemelerdir. Beton hacminin yaklaşık % 70-75’i agrega tarafından oluşturulmaktadır. Agregaların ekonomik ve dayanıklı olmaları beton yapımında kullanılmalarının en önemli nedenlerindendir.

Diğer taraftan beton yapımında kullanılan agreganın mineral yapısı, tane şekli, tane dağılımı, don dayanımı, aşınma dayanımı, birim ağırlığı, özgül ağırlığı, boşluk oranı, su emmesi, sertliği ve kimyasal etkilere karşı dayanıklılığını etkileyen en önemli özelikler olarak görülmektedir.

TS EN 206-1’e göre agregalar 3 sınıfa ayrılmıştır:

Normal agrega: Etüv kurusu tane yoğunluğu, 2000 kg/m3 - 3000 kg/m3 arasında olan agrega

Ağır agrega: Etüv kurusu tane yoğunluğu 3000 kg/m3'ten büyük olan agrega

Hafif beton: Etüv kurusu tane yoğunluğu 2000 kg/m3'ten küçük olan agrega

KARIŞIM SUYU

Su, betonu oluşturan temel malzemelerden biridir. Betonun karılmasında kullanılan karışım suyu, iki önemli görevi yerine getirmektedir:

  • Çimento ve agrega tanelerinin yüzeyini ıslatarak yağlayıcı etki yaratmak ve işlenebilmeyi sağlamak,
  • Toz halindeki çimento taneleriyle birleşerek ortaya çıkan çimento hamurunda hidratasyon denilen kimyasal reaksiyonları sağlamak.

Temiz, içilebilir, berrak ve kokusuz her su beton üretiminde kullanılabilir. Beton karma suyu asit niteliğinde olmamalıdır. Sülfat, değişik tuz vb... betona zarar verebilecek kimyasal maddeleri içermemelidir.

KATKILAR

KİMYASAL KATKILAR

Betonun taze ve/veya sertleşmiş haldeki özelliklerini değiştirmek için karıştırma işlemi sırasında betona, çimento kütlesinin %5’ini geçmemek üzere eklenen maddelere “kimyasal katkı” denilmektedir. Günümüzde beton özelliklerinde sağladığı iyileştirmelerden dolayı betonun vazgeçilmez bileşenlerinden biri haline gelen kimyasal katkılar, betonun karıştırma ve yerleştirme sürelerindeki sınırlamalarda, olumsuz hava koşullarında, yerleştirme sırasındaki problemlerde, pompalanabilir, yüksek dayanımlı ve durabilitesi yüksek beton üretiminde etkin rol oynarlar. Kimyasal katkı maddeleri aşağıdaki gibi sınıflandırabilir.

  • Su azaltıcı katkılar
  • Priz süresini geciktirici katkılar
  • Priz süresini hızlandırıcı katkılar
  • Su azaltıcı ve priz geciktirici katkılar
  • Su azaltıcı ve priz hızlandırıcı katkılar
  • Yüksek oranda su azaltıcı katkılar
  • Yüksek oranda su azaltıcı ve priz geciktirici katkılar
  • Hava sürükleyici katkılar

Kimyasal katkı maddelerinin beton özelliklerini geliştirmek, ekonomi sağlamak ve çevresel olumsuzluklara karşı koymak amacıyla beton içerisinde kullanıldığı söylenebilir.

MİNERAL KATKILAR

Betonun bazı özelliklerini iyileştirmek veya betona özel nitelikler kazandırmak amacıyla kullanılan ince malzemeler mineral katkı olarak adlandırılırlar. Bu katkıların betona ek dayanım kazandırma özelliği olduğu kadar, betonun durabilite (kalıcılık) anlamında da performansını arttırırlar. Tüm dünyada ve ülkemizde mineral katkılar zaman içinde her türlü fiziksel, kimyasal ve elektro-kimyasal dış etkilere karşı uzun ömürlü betonarme yapıların üretiminde portland çimentosu veya portland çimentosu klinkeri ile birlikte kullanılmaktadır.

Mineral katkı çeşitleri;

  • Silis dumanı
  • Uçucu kül
  • Yüksek fırın cürufu